|
الله لا اله الا هوالحی القیوم
دینی ، داستان ء عکس دینی ء شعر و...
یک شنبه 16 بهمن 1390برچسب:, :: 22:35 :: نويسنده : الهام انصاری
. بقره /83 (.... بجز خدا را نپرستيد و به پدر و مادر نيكى كنيد).
2. (نساء 36) و خدا را بپرستيد و چيزى را با او شريك نكنيد و به پدر و مادر نيكى كنيد.
ب: اهميت اين موضوع تا آن پايه است كه هم قرآن و هم روايات، صريحاً توصيه مىكنند كه حتى اگر پدر و مادر كافر باشند، رعايت احترامشان لازم است.
1. ((اسراء 23) و پروردگارت حكم كرد كه جز او را نپرستيد و به پدر و مادر نيكى كنيد.
2. (انعام 151) چيزى را با او شريك نكنيد و به پدر و مادر نيكى كنيد.
3. (لقمان 15) و اگر آنان به تو اصرار كنند كه با من آنچه را كه علم به آن ندارى، شريك كنند اطاعتشان مكن ولى در دنيا به نيكى با آنان رفتار كن.
شكرگزارى در برابر پدر و مادر در قرآن مجيد در رديف شكرگزارى در برابر نعمتهاى خدا قرار داده شده است.
(لقمان 14) مرا و پدر و مادرت را شكركن كه بازگشت به سوى من است؛ با اين كه نعمت خدا بيش از آن اندازه است كه قابل شماره باشد.
پس، اين دليل بر عمق و وسعت حقوق پدران و مادران است. قرآن حتى كمترين بىاحترامى را در برابر پدر و مادر، اجازه نداده است. در حديثى، امام صادق (ع) مىفرمايند: اگر چيزى كمتر از «اف» وجود داشت، خدا از آن نهى مىكرد. «اف» كمترين اظهار ناراحتى است. و از اين جمله، نظر كردن تند و غضب آلود به پدر و مادر است. با اينكه جهاد يكى از مهمترين برنامههاى اسلامى است، تا هنگامى كه جنبه وجوب عينى نداشته باشد، بودن در خدمت پدر و مادر از آن مهمتر است. پس اگر حضور در اين جهاد موجب ناراحتى آنان شود، جايز نيست. در حديثى از امام صادق (ع) آمده است كه مردى نزد پيامبر اسلام (ص) آمد و عرض كرد، جوان با نشاط وورزيدهاى است و جهاد را دوست دارد، ولى مادرش از اين موضوع ناراحت مىشود. پيامبر (ص) فرمودند: برگرد و با مادر خويش باش. قسم به آن خدايى كه مرا به حق مبعوث كرد، يك شب مادر با تو مأنوس شود، از يك سال جهاد در راه خدا بهتر است.
البته، هنگامى كه جهاد جنبه وجوب عينى پيدا كند، كشور اسلامى در خطر قرار گيرد و حضور همگان لازم شود، هيچ عذرى حتى نارضايتى پدر و مادر پذيرفته نيست. پبامبر (ص) فرمودند: از عاق پدر ومادر بترسيد زيرا بوى بهشت از هزار سال راه به مشام مىرسد؛ اما هيچگاه به كسانى كه مورد خشم پدر و مادر هستندنخواهد رسيد. اين تعبير، اشاره لطيفى به اين موضوع دارد كه چنين اشخاصى نه تنها در بهشت گام نمىگذارند، بلكه در فاصله بسيار زيادى از آن قرار دارند و حتى نمىتوانند به آن نزديك شوند.
يك نكتة كه دراينجا بايد ذكر شود، اين است كه گاه مىشود پدر و مادر پيشنهادهاى غير منطقى يا خلاف شرع به انسان مى كند، بديهى است اطاعت آنان در هيچ يك از اين موارد، لازم نيست. ولى با اين حال، بايد با برخورد منطقى و انجام دادن وظيفه امر به معروف و نهى از منكر در بهترين صورتش، با اين گونه پيشنهادها برخورد كرد. امام كاظم (ع) مىفرمايند: «كسى نزد پيامبر (ص) آمد و از حق پدر وفرزند سئوال كرد. فرمودند: بايد او را با نام صدا نزند (بلكه بگويد پدرم)، جلوتر از او نرود، قبل از او ننشيند و كارى نكند كه مردم به پدرش بدگويى كنند (نگويند خدا پدرت را نيامرزد كه چنين كرد).
(اسراء 22-25) با خداى يكتا، خداى ديگرى به خداى مگير كه نكوهيده و خوار خواهى ماند. پروردگارت مقرر داشت كه جز او را نپرستيد و به پدر و مادر نيكى كنيد. هر گاه تا تو زنده هستى هر دو يا يكى از آن دو سالخورده شوند، آنان را ميازار و به درشتى خطاب مكن و با آنان به اكرام سخن بگو. در برابرشان از روى مهربانى سر تواضع فرود آور و بگو: اى پروردگار من، همچنانكه مرا در خردى پرورش دادند، بر آنان رحمت آور. پروردگارتان از هر كس ديگر به آنچه در دلهايتان مىگذرد. داناتر است و اگر از صالحان باشيد. او توبه كنندگان را مىآمرزد.
بعد از اصل توحيد، به يكى از اساسىترين تعليمات انسانى انبيا- با تاكيد مجدد بر توحيد- اشاره شده است؛ كه همانا نيكى به پدر و مادر است. يكى از مصداقهاى روشن نيكى به پدر و مادر بيان شده است. در اينجا، به قسمتى از ريزهكاريهاى برخورد بسيار مودبانه و احترام آميز فرزندان به پدران و مادران از ديدگاه قرآن، اشاره مىشود.
1. از سوى ديگر، قرآن تاكيد مىكند كه در اين هنگام نه تنها به آنان نبايد «اف» گفت: و با صداى بلند و اهانت آميز با آنان صحبت كرد، بلكه با قول كريم و گفتار بزرگوانه بايد با آنان گفتگو كرد. همه اينها، نهايت ادب در سخن را مىرساند، كه زبان كليد قلب است.
2. از سوى ديگر، دستور به تواضع و فروتنى داده شده است، تواضعى كه نشاندهنده محبت و علاقه باشد، و نه چيز ديگر
3. سرانجام، سفارش شده است كه حتى موقعى كه فرزند رو به سوى درگاه خدا مىآورد، پدر و مادر را، چه در حيات و چه در ممات، نبايد فراموش كند و بايد تقاضاى رحمت پروردگار را برايشان بنمايد، بويژه اين تقاضايش را با اين دليل همراه سازد: «پروردگارا، همان گونه كه آنان در كودكى مرا تربيت كردند. تو به آنان رحم كن» پروردگار شما به آنچه در دلهاى شماست، آگاهتر است؛ زيرا علم خدا در همه زمينهها ضرورى، ثابت، ازلى و خالى از هر گونه اشتباه است؛ در حالى كه علوم انسانى واجد اين صفات نيست. بنابراين اگر بدون قصد طغيان و سركشى در برابر فرمان خدا لغزشى در زمينه احترام و نيكى به پدر و مادر از انسان سر زد ولى بلافاصله پشيمان شد و در مقام جبران بر آمد، مسلماً مشمول عفو خدا خواهد شد.
(بقره 83) و به ياد آوريد هنگامى را كه از بنى اسرائيل پيمان گرفتيم كه جز خداوند را نپرستيد و به پدر و مادر نيكى كنيد.
(نساء 36) و خدا را بپرستيد و هيچ چيز را با او شريك نكنيد و به پدر و مادر نيكى كنيد.
آيه فوق، نخست مردم را دعوت به عبادت و بندگى پروردگار و ترك شرك و بت پرستى كه ريشه اصلى برنامههاى اسلامى است مىكند. دعوت به توحيد و يگانه پرستى روح را پاك، نيت را خالص، اراده را قوى و تصميم را براى انجام دادن هر برنامه مفيدى محكم مىسازد. از آنجا كه اين آيه بيان كننده يك رشته از حقوق اسلامى است، قبل از هر چيز، اشاره به حق خداوند بر مردم، پرستيدن او و شريكى براى او برنگزيدنكرده است. سپس، اشاره به حق پدر و مادر شده و توصيه گرديده است كه بايد به آنان نيكى كرد. از اين تعبيرهاى مكرر در قرآن كريم بر بندگى خدا واحسان به والدين، استفاده مىشود كه بيان اين دو ارتباط است. در حقيقت هم، چنين است، چون بزرگترين نعمت، نعمت هستى و حيات است كه در درجه اول از ناحيه خداست و درمراحل بعد، به پدر و مادر ارتباط دارد. بنابراين، ترك حقوق پدر و مادر، همدوش شرك به خداست.
جايگاه تكريم پدر و مادر در نزد خداوند
احسان و تكريم بهپدر و مادر از جايگاه بسيار بلندي برخوردار است و خداوند همواره پس از بيان حكموجوب پرستش خداي يگانه، به احترام و تكريم پدر و مادر اشاره كرده و حكم مي كند: وبالوالدين احسانا (بقره آيه 83 و نيز نساء آيه 36)
قرآن در آيه 83 سوره بقرهاحسان به پدر و مادر را به عنوان پيمان خداوند با بني اسرائيل ياد كرده است و ميفرمايد: وهنگامي كه از بني اسرائيل پيمان و عهد گرفتيم كه جز خدا را نپرستند و به پدر و مادراحترام گذارند و احسان و نيكي كنند. در اين آيه و نيز در چهار مورد ديگر از جملهدر سوره اسراء آيه 23 هنگامي كه خداوند به مردمان فرمان مي دهد كه تنها او رابپرستند، بي درنگ حكم و فرمان احسان و نيكي به پدر و مادر را مطرح مي سازد كهبيانگر ميزان اهميت و جايگاه احسان به پدر و مادر در پيشگاه خداوند است. به اينمعنا كه پرستش خداي يگانه و احسان به والدين در كنار هم آمده تا مردمان از جايگاهپدر و مادر آگاه شوند. اگر خداوند به عنوان آفريدگار و پروردگار مي بايست پرستششود، پدر و مادر نيز به عنوان واسطه فيض وجود و نعمت هاي خداوندي بر انسان، بايدمورد احترام و احسان قرار گيرند. از اين رو خداوند امور چندي را كه مي تواند نسبتبه خدا و پدر و مادر به جا آورده شود در كنار هم مي آورد. به سخن ديگر اگر عبوديت وپرستش كسي غير از خدا جايز بود آن شخص همان والدين هستند و از آن جايي كه چنين امريكفر و شرك است خداوند فرمان مي دهد كه به جاي پرستش ايشان در حق آنان احسان شود. احسان، برترين حالتي است كه پس از پرستش مي توان تصور كرد. به اين معنا كه احسانمرتبه دوم پرستش است و اگر پرستشي به غير خدا جايز بوده حكم به آن مي شد و چونامكان پذير نيست مرتبه دوم آن مورد تأكيد قرار گرفته است. امور ديگري كه جايز استانسان هم نسبت به خدا و هم غير خدا به جا آورد، خداوند در آيات قرآني به آنها فرمانداده و از مردمان خواسته است تا آنها را انجام دهند. از اين رو در آيه 14 سورهلقمان فرمان مي دهد: ان اشكر لي و لوالديك؛ از من و پدر و مادرتان تشكركنيد. فرزندان مي بايست در همه امور در حق آنانمراعات احسان را بكنند و چيزي را فروگذار نكنند. اين حكم قرآني اختصاصي به مؤمناننداشته و همه انسان ها را دربرمي گيرد. قرآن به اين شيوه ديگراني را كه ايمان بهقرآن و خدا ندارند تشويق مي كند كه حداقل در حق پدر و مادر خويش به حكم وظيفهانساني، احسان و احترام بگذارند. روشهاي احسان و تكريم والدين
احسان و احترام به پدر و مادرباتوجه به سنت ها و فرهنگ ها متفاوت است ولي اصولي انساني است كه مي توان در همه جاآن را يافت و بدان پاي بند بود. برخورد پسنديده براساس عرف هر جامعه و بهكارگيري واژگان زيبا و شيوا، تواضع و فروتني در برابر آنان، مهرباني و محبت، دعايخير كردن براي ايشان، دوري از درشت گويي و يا حتي به كار نبردن واژه اف و خسته شدمو آخ و ديگر اصوات نابهنجاري كه ايشان را ناخوش آيد از جمله روش هاي احسان و اكرامو احترام به پدر و مادر است. فرياد زدن و درشتي كردن و اف و اخ كردن و اعتراضنمودن و دشنام و ناسزا دادن و پيشي گرفتن از ايشان در نشستن و دراز كشيدن و امورديگر مي تواند از مصاديق بي احترامي به آنها باشد كه مي بايست از آنها پرهيزكرد.اطاعت كامل از پدر و مادر امري است كه قرآن بدان فرمان داده و تنها موردي كهاستثنا شده و شخص مي تواند از دستور پدر و مادر اطاعت نكند و با حفظ احترام ايشاناز آن سرپيچي كند دستور آنها به كفر خداست كه در اين مورد مي توان از حكم وفرمانشان اطاعت نكرد. اما در همه موارد ديگر مي بايست از ايشان اطاعت كرد و فرمانبرد. در روايت اهل بيت(ع) احترام به پدر و مادر و احسان به ايشان به معنايبرخورد نيكو و رسيدگي به نيازهاي آنان است. رأفت و رحمت و دوري از نگاههاي تيز و تند و بلند نكردن صدا و بالا نبردن دست و پيش نيفتادن از آنان بر جاي بلند و برتر نشاندن از ديگر روش هاي تكريم واحسان به پدر و مادر و احترام نهادن به آنان است كه از آيه 10 سوره يوسف مي توانآن را به دست آورد.به هر حال تكريم و احترام به پدر و مادر امري است كه بيش از هركار ديگري بدان تأكيد شده و نمي توان از آن چشم پوشيد. ناديده گرفتن و بي احتراميبه ايشان در اين دنيا موجب مي شود تا شخص گرفتار مصيبت ها و بلايا گردد و خير وبركت از زندگي او برود و در آخرت نيز خوار و ذليل شود. نتيجه
پس از بررسى موضوع احترام به پدر و مادر از نگاه قرآن كريم و ارتباط آن با اطاعت از دستورهاى خداوند، اكنون مىتوانيم اينگونه جمعبندى كنيم كه احترام به والدين، از دستورهاى اكيد دينى است. درباره تعامل اطاعت از والدين با اطاعت از خدا، مىتوان گفت كه ما ابتدا اطاعت از دستورهاى خداوند را واجب مى دانيم. سپس، خداوند دستور داده است كه از پدر و مادر اطاعت كنيم، و به آنان احترام بگذاريم. پس، اطاعت از اين دستور خداوند، احترام به والدين را به همراه مىآورد. البته، اگر اطاعت از والدين موجب زير پا نهادن دستورهاى الهى شود، براساس نظر اسلام نبايد از آنان اطاعت كرد، و دستور خداوند بر دستور والدين ارجحيت داده شده است. با اين حال، در چنين مواردى، اسلام تاكيد مىكند كه بايد با نرمى و متانت با پدر ومادر برخورد كرد و اسلام، اجازه پرخاش را حتى در زمانى كه پدر و مادر بر خلاف دين دستور داده باشند، به فرزندان نداده است.
نظرات شما عزیزان:
درباره وبلاگ  خداوندا به من بیاموز: دوست بدارم کسانی را، که دوستم ندارند عشق بورزم به کسانی، که عاشقم نیستند محبت کنم به کسانی، که محبتی در حقم نکردند بگریم با کسانی، که هرگز غمم را نخوردند و بخندم با کسانی، که هرگز شادیهایشان را با من قسمت نکردند. ......................................... تبادل اطلاعات و تجربيات يكي از اهداف بزرگ زندگي در قرن بيست و يكم است.هدف ازايجاداين وبلاگ ارائه ي تجربيات ديني و فرهنگي در زمينه هاي مختلف و تبادل نظر با هم سن و سالان خوددرسراسر ايران سرفراز مي باشد.باشد كه با همت وتلاشي مضاعف در سال تولید ملی حمایت از کار و سرمایه ایرانی يكي از آينده سازان ميهن عزيزمان باشيم. الهام انصاری ansarielham76@gmail.com آخرین مطالب پيوندها
نويسندگان
|
||
 |
تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: